بدن ماحرف می زند؟ بله تنها زبان انسان نیست که می تواند احساسات، عواطف، نگرانی ها و فشارهای روحی ما را بیان کند و در واقع بدن ما هم با ژست هایی که به خود می گیریم و در اصطلاح توسط زبان بدن، می تواند با دیگران حرف بزند.
اصلا تا به حال به این ضرب المثل که چشم ها دروغ نمی گویند توجه کرده اید؟ چشم ها و بدن ما واقعا نمی توانند دروغ بگویند. هر کسی که اندکی از زبان بدن و دلیل ژست گرفتن آدم ها بداند، می تواند حس آنها را بفهمد و در صورت نیاز فضا را عوض کند و یا فشارهای احتمالی محیط را کم کند. ممکن است وارد جمعی شوید و ببینید که افراد مختلف به گونه های مختلفی سر جاهای خودشان نشسته و یا ایستاده اند. بعضی ها را می توان دید که نشسته اند و به جلو خیز برداشته اند، برخی دیگر یکی از پاهای خود را روی دیگری انداخته اند و پا را تاب می دهند، ممکن است جمع دوستی را ببینید که در آن یک نفر دست های خود را بغل کرده است و دیگری دستش را روی شانه ی دوستش انداخته است. خوب به نظر شما اینکه ما در هر جمعی ژست متفاوتی به خود می گیریم بی دلیل است؟ مسلما جواب خیر است. انسان ها با توجه به حالت روحی و روانیشان، در بازه ای خاص از زمان و نیز در پاسخ به حسی که از محیط و جمعی که درون آن قرار گرفته اند، ژست ایستادن و نشستن متفاوتی را انتخاب می کنند.
همه ی ما دوست داریم که بدانیم دیگران از بودن در کنار ما چه حسی دارند. اینکه کسی بدون آن که زبان باز کند و از احساسات خود برای ما حرف بزند و ما بدانیم که او در حال حاضر چه حسی دارد، می تواند به ایجاد و نگه داری رابطه موثر با دیگران کمک زیادی کند. با دانستن پیام هایی که بدن ما برای دیگران می فرستد، می توانیم جلوی ارسال پیام های اشتباه و برداشت های غلط را بگیریم. این پیام اشتباه می تواند یک لبخند بی موقع و ناجور، یک نیم نگاه تحقیر آمیز و ناخواسته، پوزخندی بی جا، چشمکی ریز و بی وقت و یا حتی روشی اشتباه برای دست دادن با دیگران باشد.علاوه بر کمک به خودتان، می توانید بدانید که آدم های حاضر در یک جمع نسبت به هم چه حسی دارند و احیانا آیا دو نفر در یک جمع به هم علاقه مند و یا از هم متنفر هستند یا نه؟ به نظرم اگر بتوانید حس نفرت میان دو نفر را با وجود لبخندهای پیاپی آنها به یکدیگر کشف کنید، خالی از لطف نیست! اینکه ببینید دو نفر با طرز نشستن خود در حال خط و نشان کشیدن برای هم هستند می تواند حس کارآگاه بودن به آدم بدهد.
ما با دانستن زبان بدن و پیام هایی که بدن ما برای دیگران و بدن دیگران برای ما می فرستد، می توانیم به یک دانای کل تبدیل شویم تنها راه کسب مهارت در ایجاد رابطه این است که زبان بدن مخصوص خود را بشناسید و با کنترل آن و درست کردن برخی از ژست هایتان، تغییر بزرگی در رابطه های خود ایجاد کنید. پس با من همراه باشید که قرار است چیزهای زیادی را با هم کشف کنیم!
در قدم اول باید اطمینان بدهم که شما می توانید با استفاده از تمرین و ممارست شیمی بدن خود را تغییر دهید و ژست های خود را اصلاح و یا تعدیل کنید. در واقع می توانید با استفاده از نحوه ی نشستن و ایستادن خود، ترشح هورمون ها در بدنتان را تغییر دهید.
بگذارید روایتی را برای شما تعریف کنم که در عین سادگی و پیش پا افتادگی، احتمالا برای خیلی از ما چالش و نگرانی است و به قدری مهم شده که حتی از یک ماه قبل از عید شروع به حرف زدن درباره و جوک ساختن در آن مورد می کنیم! همه چیز از آنجها شروع می شود که می خواهیم به خانه ی فامیلی دور و برای عید دیدنی برویم! همه نگرانی ها در مورد تعداد روبوسی های است. واقعا خنده ددار است اما حقیقتی است که وجود دارد. با خودمان فکر می کنیم اگر روبوسی اول را انجام دادیم و قبل از اینکه طرف خود را عقب بکشد خیز را برای بوسیدن دوم بردارم! احتمالاهمه هم در حال تماشای این صحنه ی دراماتیک هستند و تصور جاخالی دادن فامیل و خیز مشتاقانه شما برای بوسیدن او می تواند تمام عید را برای شما خراب کند. این چالش و نیز دست دراز کردن شما برای دست دادن با کسی و خالی برگشتن دست شما و خیلی مسائل دیگر دقیقا مرتبط به زبان بدن هستند. علمی که آمده است تا جلوی خرابکاری های ناخواسته ما را بگیرد و شان اجتماعی و خانوادگی ما را بهبود بدهد.
زبان بدن شاخه ای از علوم اجتماعی و در دسته ی ارتباطات قرار می گیرد. ما می توانیم با کنترل زبان بدن خود رابطه ای را شکل داده و آن را پرورش دهیم و یا نه، رابطه ای را از پایه خراب کنیم. همه چیز به رفتار غیرکلامی و مهارت ما در کنترل آن بستگی دارد. انسان ها بر اساس زبان بدن خود قضاوت و داوری خواهند شد، به همین دلیل است که شاید در اولین برخوردهای خود با دیگران برخی را مهربان تر، خواستنی تر، عصبی تر و … می شناسیم و بر همین اساس رابطه های خود را با آنها تنظیم می کنیم.
شاید یکی که ژست های آدم های عصبی را به خود گرفته است، واقعا عصبی نیست و تنها نمی داند که چطور باید بایستد، بنشیند، دست ها و پاهای خود را حرکت بدهد که شبیه به عصبانی ها به نظر نیاید. چه بسیار بودند آدم های مهربانی که به خاطر عدم آگاهی از پیام های ارسالی بدنشان به دیگران برچسب نامهربانی خوردند و فرصت های دوستی و رابطه های اجتماعی بسیاری را از دست دادند و برعکس!
به گفته ی پژوهشگران دانشگاه پرینسوتن روش های چهره شناسی و حالات چهره که بخشی از زبان بدن هستند به قدری پیشرفته شده اند که می توان تنها در ۱ ثانیه و از روی حالت چهره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ها دریافت که آیا آنها رییس جمهور آینده هستند یا خیر! احتمالا شما هم برای نشان دادن حالات روحی و عمق احساسات خود در چت هایتان، ترجیح می دهید از استیکر استفاده کنید و به کلمات بسنده نمی کنید. همین موضوع دلیل خوبی برای ارجحیت زبان بدن بر کلام ما است. در ادامه می خواهیم ۲۴ ژست متداول در زبان بدن و اینکه هر کدام از این ژست ها چه پیامی را منتقل می کنند معرفی نماییم.
ژست اول: چانه ی خود را در میان انگشتانتان محصور کرده اید.
در این صورت شما با احتمال خیلی بالایی دوست دارید با پیشنهاد، نظر و یا ایده ای که مخاطب و یا جمع مطرح کرده است مخالفت کنید. حال اگر مخالفت نمی کنید حتما دلیل محکمی برای آن دارید!
ژست دوم: گذاشتن دستان روی چشم ها
شما نگرانی دارید که دوست دارید آن را از دیگران پنهان کنید. دوست ندارید دیگران بدانند چقدر خسته اید و یا موضوعی خاطر شما را مکدر کرده است.
ژست سوم: انگشتانی که پهنای صورت را پوشش داده اند.
شما نمی توانید موضوع بیان شده را باور کنید. این هم یک نمونه از ژست دوم است با این تفاوت که انگشت ها از یکدیگر باز شده اند و یعنی اینکه فشار کمتری بر روی شما است ولی با این حال باور موضوعی که مخاطب و یا جمع مطرح می کند، برای شما سخت و سنگین است.
ژست چهارم: دوست ندارم در این رابطه حرفی بزنم!
اگر مخاطب شما در حال مکیدن لبهای خود به سمت داخل است، می خواهد به شما بگوید که دوست ندارد در رابطه با موضوع مطرح شده حرفی بزند و سکوت را ترجیح می دهد. در واقع وی با قفل کردن و فشار برای بسته نگه داشتن دهان خود، جلوی برملا شدن حرف و رازی را گرفته است.
ژست پنجم: به حرفی که میزنی علاقه مند هستم اما من را عصبی می کنی!
اگر در برابر مخاطبی قرار گرفته اید که سر خود را به یک طرف خم کرده است و دست هایش آزاد است، نباید زیادی نگران باشید چرا که او به موضوع علاقه مند است اما شاید موضوع مطرح شده برایش سنگین است. اگر مخاطب سر خود را به یک طرف خم کرده است و دست هایش را داخل ران هایش قفل کرده است، به موضوع علاقه مند است با این حال به شدت عصبی است!
ژست ششم: تحت فشارم!
انداختن سر به سمت پایین و نگاه کردنش به یقه ی لباس و متمایل کردن سر به یک جهت، می تواند معنای بسیاری داشته باشد. اگر در حال مذاکره با مخاطبی هستید که این ژست را به خود گرفته است، بدانید که با یک آتشفشان خاموش روبرویید که ممکن است هر لحظه فعال شود.
ژست هفتم: عصبی هستم اما در عین حال هیجان زده ام!
چشم هایی که باز شده اند نشانگر هیجان هستند؛ اما اگر همین چشم های گشاده همراه با لبخندی زورکی باشد می تواند نشانه ی عصبی بودن مخاطب باشد.
ژست هشتم: به احساسات من لطمه زده ای و باید عذرخواهی کنی!
اگر مخاطب شما طوری نشسته است که بالاتنه خود را به سمتی دورتر از شما می کشد و تصور می کنید که دوست دارد از آن محیط خارج شود، باید بدانید که خیلی زیاد خاطرش را آزرده اید. قرار دادن دست راست به صورتی که حالت دفاعی و حفاظ ایمن برای او ایجاد کند نشان از آن دارد که او حتی از شما انتظار دارد به او صدمه بزنید و از طرفی نگاه او به سمت پایین می تواند به شما بگوید که هیچ علاقه ای به ادامه دادن تعامل با شما ندارد.
ژست نهم: هم به موضوع و هم به تو علاقه مندم!
زنان برای نشان دادن علاقه ی خود به یک نفر به طرف او خیز برمیدارند. آنها با خیز برداشتن به سمت مخاطب می خواهند صدای او را واضح تر بشنوند. اگر با زنی تعامل می کنید که حالت نشستن او در کنار شما به این صورت است باید بدانید که وی به شما و حرف هایی که می زنید علاقه مند است. اگر وی با انگشتانی که روی میز قرار گرفته است و به سمت شما متمایل است، سر و صدا ایجاد می کند این پیام را منتقل کند که دوست دارد شما او را لمس کنید.
زبان بدن مردان در مورد ابزار علاقه به زنان با زبان بدن خانم ها کمی متفاوت است. مردان هم هنگام نشستن، به سمت کسی که او را دوست دارند خیز بر می دارند . نشستن مردان به گونه ای است که جهت قرار دادن پاهای خود را به سمت مخاطبی که علاقه ی بیشتری به او دارند متمایل می کنند!
ژست دهم: من نگرانم!
انگشتانی که در هم فرو رفته است و دستانی که درون هم قرار گرفته اند، حالت تدافعی بدن در برابر هجوم انرژی های منفی است. اگر مخاطب شما دو دست خود را درون یکدیگر نگه داشته است و آنها را باز نمی کند؛ باید بدانید که محیط برای او اصلا و ابدا راحت نیست و وی با این کار می خواهد از خود در برابر محیط محافظت کند.
ژست یازدهم: از شنیدن حرف هایت خسته شدم!
دستهایی که زیر چانه قرار گرفته است به صراحت خسته کننده و کسالت بار بودن حرف های شما را برای مخاطبتان، نشان می دهد.
ژست دوازدهم: ما هر دو با هم خیلی راحتیم اما با این حال اعتماد به نفس کمی داریم!
بدن دو نفری که کنار هم ایستاده اند و در راستای قدهای یکدیگر قرار گرفته اند اما هر کدام از آنها پاهای خود را به صورت قلابی به هم پیچیده اند می تواند به شما بگوید که ما با هم راحتیم اما هر دوی ما از بودن در جمع احساس ناراحتی می کنیم و اگر با دقت بیشتری به صورت های ما نگاه کنید می توانید فشار و ناراحتی را روی صورت و حالت چهره ی ما ببینید.
ژست سیزدهم: قصد دعوا و مرافعه با تو را ندارم!
اگر دو نفر پس از مجادله و جر وبحث به موازات قدهای یکدیگر در کنار هم بایستادند و یکی از آنها پای راست خود را به سمت مخاطب نگه دارد و با این حال دست راست خود را نمیز روی پای متمایل به سمت مخاطب بگذارد، باید بدانید که وی احتمال می دهد به دلیل عصبانیت و از کوره در رفتن به مخاطب خود حمله کند اما قلبا راضی به این کار نیست. به همین دلیل دست راست خود را روی پای خود گذاشته است که حس حمله را در خود کاهش بدهد.
ژست چهاردهم : برانداز کردن
یک حالت دفاعی است که افراد نسبت به هم می گیرند و با نگاه کردن به مخاطب خود از جهت بالا، دوست دارند به مخاطب خود بگویند که من از تو برترم.
ژست پانزدهم: جنگ دوستانه
دو نفر حین صحبت کردن با هم با دست به یکدیگر اشاره کنند؛ آیا دعوایی در راه است؟ به احتمال خیلی بالا فردی که حین مناقشه کف دست خود را به سمت بالا گرفته است منطقی تر است و قصد دارد مرافعه را خاتمه دهد.
ژست شانزدهم: من ترسیده ام
به گفته کارشناسان علم ارتباطات، افراد می توانند با استفاده از بازوهای خود ۷۰ نوع حالت روحی و روانی را به نمایش بگذارند. هر یک از انواع بغل کردن بازوها معنایی متفاوت دارد. اگر فرد طوری بازوهای خود را بغل کرده است که کف دستانش روی بازوها قرار گرفته است و بازوی خود را محکم می فشارد، به معنی ترس بالای او است. در واقع این شخص در محیطی قرار گرفته است که المان های ترس در آن محیط زیاد است. هر چه فرد تلاش کند بیشتر از خود محافظت کند، ترس بیشتری دارد.
ژست هفدهم: داری مرا روانی می کنی!
اگر شخصی طوری بازوهای خود را در آغوش گرفته است که درجه آزادی قابل قبولی داشته باشد و به راحتی بتواند حمله کند، باید بدانید که خطر در کمین است.در صورتی که انحنای دست ها به گونه است که بازوها در حالت راحت تری قرار داشته باشند، احتمال حمله بالاتر است.
ژست هجدهم: به محافظت شدن نیاز دارم.
اینکه فردی یکی از دست هایش را به دور خودش حلقه می کند، حکایت از آسیب پذیری او دارد. او می خواهد با این کار به شما بفهماند که نیاز به محافظت شدن دارد و احساس عدم امنیت می کند.
ژست نوزدهم: از صمیم قلبم حرف می زنم / از صمیم قلب حرف شما را گوشی می دهم!
گذاشتن دست بر روی قلب می تواند نشانه ی اخلاص عمیق فرد باشد. هر گاه کسی بخواهد نشان دهد که حرفی می زند و یا رفتاری که می کند، از صمیم قلب است، دستش را روی قلبش می گذارد.
ژست بیستم: وای خدا جون
راحت ترین ژستی که آدم ها در پاسخ به شرایط استرس و غیر منتظره به خود می گیرند, گذاشتن دست روی جناغ سینه شان است.
ژست بیست و یکم: داری با من شوخی می کنی!
زدن یکی از دست ها به کمر در حالی که استخوان لگن را کمی از موازات بدن خارج شده است، نشان از عدم باور است . این حالت را بیشتر می توان در افرادی دید که از آنها انتقادی شده که به آن اعتراض دارند. اگر در حال انتقاد از شخصی هستید و او این ژست را به خود گرفت، باید بدانید که وی اصلا و ابدا با شما موافق نیست و از نظر او تند رفته اید.
ژست بیست و دوم: بهت گفته باشم!
اگر پس از مذاکره با فردی، وی کف دستش را به شما نشان داد، باید بدانید که او خود را در مساله پیش آمده محق می داند. هر چه ارتفاع دست در این حالت بالاتر بیاید، احتمال حمله طرف مقابل بیشتر است و شدت عصبانیت او نیز بالاتر است.
خلاصه اینکه:
انسان ها در شرایط گوناگون و توسط ژست ها و حالاتی که به خود می گیرند، احساسات، اندیشه ها و عواطف خود را بروز می دهند. گاهی عدم آگاهی ما از مفاهیم زبان بدن، باعث می شود که پیام های اشتباهی برای دیگران بفرستیم . زبان بدن علمی است از شاخه ارتباطات که به بررسی مفاهیم هر ژست و اصلاح آن ها می پردازد. در این مقاله سعی کردیم ژست های پرکاربرد را معرفی کنیم.